κυματοδηγός

Κούφιος μεταλλικός αγωγός, στο εσωτερικό του οποίου διαδίδονται ηλεκτρομαγνητικά κύματα με μήκος κύματος της τάξης των διαστάσεων της εγκάρσιας τομής του αγωγού. Γίνεται δηλαδή λόγος για περιορισμό της διάδοσης του κύματος κατά μία ή περισσότερες διαστάσεις, δηλαδή για οδηγούμενα κύματα. Για τεχνικούς λόγους, η χρήση του κ. περιορίζεται έτσι σε μια περιοχή μήκους κύματος η οποία κυμαίνεται περίπου μεταξύ μερικών χιλιοστών και μερικών εκατοστών. Στην περιοχή αυτή περιλαμβάνονται τα μικροκύματα και ορισμένες ζώνες ραδιοφωνικών κυμάτων. Επομένως, οι κ. παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τις εν λόγω περιοχές των κυμάτων· για παράδειγμα, οι κ. χρησιμοποιούνται στην περίπτωση των ραντάρ, για να οδηγούν τα κύματα που προορίζονται να ακτινοβοληθούν από τη συσκευή του πομπού στην κεραία ή, αντίστροφα, τα ληφθέντα κύματα από την κεραία στη συσκευή λήψης. Ανάλογα προβλήματα μεταφοράς ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων μπορούν να παρουσιαστούν στην περίπτωση ραδιοσυνδέσεων μέσω κλειστών κυκλωμάτων που χρησιμοποιούν μικροκύματα. Ο κ. έχει γενικά ορθογώνια ή κυκλική διατομή και το εσωτερικό του περιέχει ένα ομοιογενές διηλεκτρικό, κατά κανόνα τον αέρα. Αν υποτεθεί ότι τα τοιχώματα του κ. είναι τελείως αγώγιμα, το διηλεκτρικό του τέλειο μονωτικό και ότι είναι άπειρου μήκους, μπορούν να διαδίδονται μέσω αυτού χωρίς να αλλοιώνονται δύο τύποι κυμάτων, που αναφέρονται στον τρόπο μετάδοσης: με εγκάρσιο ηλεκτρικό πεδίο και με εγκάρσιο μαγνητικό πεδίο, αντίθετα προς ό,τι συμβαίνει στον ελεύθερο χώρο. Στην πράξη, τα τοιχώματα του οδηγού (από χαλκό ή από ορείχαλκο επαργυρωμένο ή επιχρυσωμένο) δεν είναι τελείως αγώγιμα ούτε το διηλεκτρικό τέλειο μονωτικό, με αποτέλεσμα η διάδοση των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων μέσω αυτού να συνοδεύεται από εξασθένηση, δηλαδή από απώλεια ενέργειας. Παρ’ όλα αυτά, η απώλεια αυτή είναι μικρή για την περιοχή των μηκών κύματος όπου προορίζονται οι κ., ιδίως αν συγκριθεί με την απώλεια που παρουσιάζουν οι κοινές γραμμές μεταφοράς των ραδιοφωνικών κυμάτων. Κατανομή των ηλεκτρομαγνητικών ακτινοβολιών, τοποθετημένων, από αριστερά προς τα δεξιά, με τάξη μήκους κύματος. Τα χρώματα έχουν μόνο ενδεικτική σημασία· η διαφορά απόχρωσης από τα πάνω προς τα κάτω δίνει μία ιδέα της διαφορετικής εξασθένησης που παθαίνουν οι ακτινοβολίες διασχίζοντας την ατμόσφαιρα. Το πλάτος των έγχρωμων λωρίδων εδώ δεν αντιστοιχεί με το πλάτος του φάσματος των κυμάτων.

* * *

ο

(ραδιοηλ.) διάταξη που χρησιμοποιείται για τη μετάδοση τών σημάτων υψηλής συχνότητας από τον πομπό προς την κεραία εκπομπής ή από την κεραία λήψης προς τη συσκευή τού δέκτη.